Władysław Matecki

Medycyna i zdrowie

Władysław Matecki, urodzony 10 września 1895 roku w Tomaszowie Lubelskim, był wybitnym polskim lekarzem specjalizującym się w neurologii oraz psychiatrii. Jego praca w tych dziedzinach odegrała znaczącą rolę w rozwoju polskiej medycyny.

Matecki zmarł tragicznie 1 sierpnia 1941 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie dziedzictwo jako psychoanalityk. Jego przemyślenia oraz badania wpłynęły na współczesne podejście do zdrowia psychicznego w Polsce.

Życiorys

Władysław Matecki, syn Mendla Mateckiego oraz Bajli z Halpernów, rozpoczął swoją edukację w Gimnazjum im. Zamojskiego od 1904 roku. Następnie, w roku 1908, kontynuował naukę w rządowym gimnazjum w Lublinie. W czerwcu 1913 roku uzyskał świadectwo dojrzałości z wyróżnieniem, zdobywając złoty medal.

W początkowych latach miał zamiar zostać dentystą. W latach 1914-1915 uczęszczał na kursy dentystyczne w Warszawie, jednak musiał z nich zrezygnować, gdyż zostały one ewakuowane do Rosji. Swoje zainteresowanie medycyną zrealizował w 1916 roku, kiedy złożył podanie o przyjęcie na wydział lekarski Uniwersytetu Warszawskiego. Wkrótce potem, we wrześniu 1917 roku, przeniósł się na wydział lekarski Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego edukacja nie przebiegała bez przeszkód; musiał wielokrotnie przerywać naukę, szczególnie w trudnych chwilach po śmierci rodziców w 1918 roku, co zmusiło go do zostania jedynym żywicielem rodziny.

Wobec trudnej sytuacji familijnej, Władysław został zwolniony z obowiązku służby wojskowej. Niemniej jednak, w czasie wojny polsko-bolszewickiej zdecydował się na ochotniczy udział, pełniąc funkcję sanitariusza do marca 1921 roku. Po zakończeniu tego okresu powrócił do Warszawy, gdzie wznowił swoje studia medyczne na Uniwersytecie Warszawskim, uzyskując dyplom doktora nauk lekarskich w lutym 1925 roku.

Specjalizując się w neurologii i psychiatrii, Matecki pracował jako asystent Adama Wizla, a później Maurycego Bornsztajna w psychiatrycznym oddziale Szpitala na Czystem. Jego prace koncentrowały się na psychoanalizie, a wiele jego publikacji dotyczyło psychoanalitycznych aspektów leczenia psychoz.

Podczas II wojny światowej Władysław został przesiedlony do warszawskiego getta. Zmarł w sierpniu 1941 roku na skutek tyfusu plamistego, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej.

Był żonaty ze Stefanią Różą Cynberg, z którą miał dwóch synów – Mariana i Antoniego Wiktora. Po jego śmierci, opiekę nad chłopcami sprawował Ludwik Hirszfeld. Wspomnienia na temat Mateckiego, m.in. od Henryka Makowera, ukazują go jako jednego z najbardziej wybitnych lekarzy warszawskich swojej epoki.

Lista prac

Wśród prac Władysława Mateckiego można znaleźć wiele istotnych badań oraz artykułów, które przyczyniły się do rozwoju psychologii oraz psychiatrii w Polsce. Oto szczegółowa lista jego najważniejszych publikacji:

  • Oświetlenie psychoanalityczne przypadku parafrenji. Kwartalnik Kliniczny Szpitala Starozakonnych 4 (4), s. 242–250, 1925,
  • Analiza psychologiczna w dwóch przypadkach schizofrenii. Warszawskie Czasopismo Lekarskie 2 (5), s. 176–178, 1925,
  • W.W. Matecki W.W., H.H. Szpidbaum H.H., Die Konstitution der schizophrenen Juden, „Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie”, 109 (1), 1927, s. 62–78, DOI: 10.1007/BF02870226,
  • Matecki W., Szpidbaum H. Typy psychofizyczne w świetle badań własnych. Rocznik Psychjatryczny 5, s. 105–122, 1927,
  • O heterogennych pierwiastkach urojeniowych w stanach depresyjnych psychozy manjakalno-depresyjnej. Rocznik Psychjatryczny 8, s. 1–25, 1928,
  • O schizofrenji wieku podeszłego. Kwartalnik Kliniczny Szpitala Starozakonnych 7, s. 369–383, 1928,
  • Z psychopatologji parkinsonizmu pośpiączkowego. Rocznik Psychjatryczny 21, s. 245–260, 1933,
  • O popędach destrukcyjnych (Z zagadnień psychoanalitycznej teorji popędów). Rocznik Psychjatryczny 26/27, s. 134-144, 1936,
  • Frostig, Kister, Manasson, Matecki. Doświadczenia nad leczeniem insulinowem schizofrenji. Rocznik Psychjatryczny 28, s. 136–156, 1936,
  • Nerwicopodobne (rzekomonerwicowe) postacie schizofrenii jako zagadnienie rozpoznawcze i lecznicze. Nowiny Psychiatryczne 14 (1-4), s. 113–134, 1937,
  • Zygmunt Freud – lekarz, myśliciel. Warszawskie Czasopismo Lekarskie 14, s. 214–218, 1937,
  • Frostig, Kister, Manasson, Matecki. W sprawie leczenia schizofrenii insuliną. Warszawskie Czasopismo Lekarskie 14 (3), ss. 47–50, 1937,
  • Etiologia i terapia psychozy maniakalno-depresyjnej. Klinika Współczesna 6 (7/8), s. 421–422, 1938,
  • „Psychonerwica” W: Encyklopedia prawa karnego. Warszawa, 1938.

Jak widać, jego dorobek jest bardzo bogaty i różnorodny, co świadczy o dużym zaangażowaniu Mateckiego w badania nad psychiką oraz ich leczeniem.

Przypisy

  1. Jan Bohdan Gliński: Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów – ofiar drugiej wojny światowej. T. 4. Warszawa: Naczelna Izba Lekarska, 2011 r. ISBN 978-83-915636-5-6.
  2. Teresa Rzepa, Bartłomiej Dobroczyński: Historia polskiej myśli psychologicznej: gałązki z drzewa Psyche. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009 r. ISBN 978-83-01-16055-5.
  3. Wirtualny Cmentarz. [dostęp 14.05.2012 r.]
  4. Hirszfeld L. Historia jednego życia. Pax, 1989 r. s. 267.
  5. Makower H. Pamiętnik z getta warszawskiego. Ossolineum, 1987 r. s. 79.

Oceń: Władysław Matecki

★★★★★
Średnia ocena:5 Liczba ocen:12